2012 Suriye anayasa referandumu

---

26 Şubat 2012 (2012-02-26)

---

Sonuçlar

Seçim	Oy	%
Evet	7.490.319	%&0000000000000090.86000090,86
Hayır	753.208	%&0000000000000009.1400009,14
Geçerli oy	8.243.527	%&0000000000000098.41000098,41
Geçersiz veya boş oy	132.920	%&0000000000000001.5900001,59
Toplam oy	8.376.447	%100,00
Kayıtlı seçmen/katılım	14.589.954	%&0000000000000057.41000057,41

Suriye Arap Cumhuriyeti
Bu kategoride yer alan maddeler Suriye hükûmeti ve siyasetinin bir parçasıdır.
Arap Birliği Üye Devleti
Anayasa Önsöz ve Bölüm 1 2. Bölüm 3. Bölüm 4. Bölüm İnsan hakları
Yürütme Devlet Başkanı (liste) Beşşar Esad Devlet Başkanı Yardımcısı Necah el-Attar Başbakan (liste) Hüseyin Arnus Başbakan Yardımcısı Ali Abdullah Eyüb
Yasama Halk Meclisi Başkan: Hammuda Sabbah
Yargı Yüksek Yargı Konseyi Yüksek Anayasa Mahkemesi
Yerel Yönetimler İller İlçeler Bucaklar (Nahiyeler) Köyler
Seçimler Son seçimler Devlet Başkanlığı: 2007 2014 2021 Parlamento: 2016 2020 2024 Siyasi partiler Ulusal İlerici Cephe Değişim ve Özgürlük için Halk Cephesi Arap Sosyalist Baas Partisi (Suriye şubesi)
Dış İlişkiler Dışişleri ve Gurbetçiler Bakanlığı Bakan: Faysal Mikdad Suriye'nin diplomatik temsilcilikleri / Suriye'deki diplomatik temsilcilikler Suriye vatandaşlık yasası Pasaport Vize gereksinimleri Vize politikası BM'nin Suriye kararları Golan Tepeleri'nin statüsü Suriye İç Savaşı
g t d

Suriye'de 26 Şubat 2012 tarihinde bir anayasa referandumu yapıldı. Suriye İç Savaşı'na tepki olarak Devlet Başkanı Beşşar Esad yeni bir anayasa hazırlanmasını emretmişti.^[1] Referandum yabancı gözlemciler tarafından izlenmedi.^[2]

Yeni anayasa, gelecekteki cumhurbaşkanları için yedi yıllık iki dönem sınırı getirecek ve ayrıca Suriye anayasasının "Arap Sosyalist Baas Partisinin devlete ve topluma liderlik ettiğini" belirten 8. Maddesini kaldıracaktır.^[3]

Yeni anayasa, Baas Partisinin Suriye'nin siyasi hayatı üzerindeki de jure tekelini ortadan kaldırmaktadır. Metin ayrıca etnik, dini, bölgesel ya da aşiret temelinde siyasi partilerin kurulmasını yasaklıyor.^[4] Ancak kurulması planlanan herhangi bir siyasi parti, kurulmadan önce hükümetin iznini ve onayını almak zorundadır.^[5]

Yeni anayasaya göre cumhurbaşkanlığı seçimleri her yedi yılda bir yapılmaktadır. Tek bir adayın onaylandığı veya reddedildiği eski seçim şeklinden farklı olarak, birden fazla adayın yarışması amaçlanmaktadır.^[4]

Devlet başkanlığı seçiminde aday olabilmek için gereken şartlar şunlardır:

1. Aday parlamentonun 35 üyesinin desteğine sahip olmalıdır
2. Aday 40 yaşında veya daha büyük olmalıdır
3. Adayın seçimden önce 10 yıl boyunca Suriye'de yaşamış olmalıdır
4. Aday, doğuştan Suriyeli olmalı, ebeveynleri doğuştan Suriyeli olmalıdır
5. Aday Suriyeli olmayan bir eşle evli olmamalıdır

Suriye artık planlı bir sosyalist ekonomi olmayacak, milli geliri artırmak, istihdam yaratmak ve yaşam standardını yükseltmek için üretimi geliştirmek amacıyla kamu ve özel ekonomiyi geliştirme ilkesine odaklanacaktır. Anayasa, kalkınmanın tüm ekonomi politikalarının hedefi olduğunu ve tüketici ve üreticilerin korunduğunu belirtmektedir. Özel mülkiyet korunur ve sadece savaş ve afet gibi durumlarda ve adil bir tazminat karşılığında el konulabilir.^[6]

Yeni anayasa devletin tüm dinlere saygı duyduğunu ve onları koruduğunu belirtmekte, ancak eski anayasada olduğu gibi İslam hukukunun temel bir ilham kaynağı olduğunu teyit etmektedir.^[4] Yeni anayasa bilimsel araştırmaların devlet tarafından desteklendiğini ve bilimsel araştırma, sanatsal yaratım, edebiyat ve kültürel yaratıcılık özgürlüğünün korunduğunu belirtiyor.^[6]

Yeni anayasa cinsiyet, köken, din veya dil temelinde her türlü ayrımcılığı yasaklamaktadır.^[6] Ulusal birlik, bütünlük ve askerlik hizmeti "kutsal bir görev" olarak kabul edilirken, özgürlük kutsal bir hak olarak görülüyor.^[6]

Referandumdan önceki haftalarda devlet televizyonu yeni anayasa hakkında tartışmalar düzenledi ve vatandaşları nasıl oy kullanacakları konusunda bilgilendirdi.^[7]

Yurt dışı merkezli ana muhalefet grubu SUK, önerilen anayasaya karşı çıktı ve boykot çağrısında bulundu.^[8] Sürgündeki Suriye muhalefeti yeni anayasayı hileli, referandumu ise bir maskaralık olarak nitelendirdi. Suriye hükümetinin ifade özgürlüğünü ve barışçıl gösterileri güvence altına alan ve işkenceyi yasaklayan eski anayasaya hiçbir zaman saygı göstermediğine dikkat çekti.^[9]

Suriye'de devam eden çatışmalar nedeniyle, isyancıların elinde bulunan Humus, Hama, Dera şehirleri ve kuzeydeki İdlib vilayetinde oylamanın düzenlenmesine ilişkin soru işaretleri ortaya çıktı. Bu bölgelerde bulunan seçmenler, hükümet kontrolündeki bölgelere gitmedikleri sürece referanduma katılamadılar.

14,6 milyon Suriyeli,^[4] 7:00-19:00 saatleri arasında açık olan 14.185 sandıkta oy kullanma hakkına sahipti.^[10] Şam'ın merkezindeki her ilçe ve mahallede birden fazla seçim merkezi kurulmuştur.

Öğle saatlerinde İçişleri Bakanlığı referandumun çoğu ilde sorunsuz geçtiğini duyurdu.^[11] İçişleri Bakanı Tümgeneral Muhammed İbrahim eş-Şaar, "silahlı grupların tehdit ve gözdağına rağmen bazı bölgeler dışında katılımın yüksek olduğunu" duyurdu. Şam'ın merkezindeki katılımı "dikkate değer" olarak nitelendirdi.^[11][12]

Kanada merkezli Global News, Esad yanlısı mahallelerde ya da güvenlik güçlerinin yoğun olduğu bölgelerde katılımın yüksek olduğunu bildirirken, hükümet karşıtı protestoların düzenlendiği bölgelerde katılımın çok düşük olduğuna dikkat çekti. Ayrıca, seçmenlerin bir kısmı hükümete karşı olsa da referandumun "doğru yönde atılmış bir adım" olacağına dair bir inanç olduğunu da öne sürdüler. Ayrıca hükümet yanlısı mahallelerde oy kullanma baskısı, hükümet karşıtı mahallelerde ise oylamayı boykot etme baskısı olduğunu öne sürmüşlerdir.^[13]

Devlet Başkanı Beşşar Esad, eşi Esma ile birlikte ulusal televizyonun genel merkezinde bulunan oy kullanma merkezinde oy kullandı ve burada çalışanlar tarafından alkışlandı.^[14] Şam'da Esad destekçilerinden oluşan bir kalabalık referanduma desteklerini gösterdi.^[15]

Suriye anayasa referandumu, 2012
Evet ya da hayır	Oylar	Yüzde
Evet	7.490.319	%89.42
Hayır	753.208	%8.99
Geçersiz veya boş oy	132.920	%1.59
Toplam oy	8.376.447	%100.00
Seçmen katılımı	%57.41
Seçmen sayısı	14.589.954
Kaynak: Direct Democracy

Seçime katılım oranının %57,4 olması ve %89,4 oranında lehte oy kullanılmasıyla yeni anayasa kabul edildi.^[16] Devlet Başkanı Esad yeni anayasayı 27 Şubat 2012 tarihinde imzalayarak yürürlüğe soktu.^[17]

•  Rusya- Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada referandum sonucunun memnuniyetle karşılandığı belirtilerek, referandumun hükümetin reform programının halk tarafından desteklendiğini gösterdiği ve halkı oylamayı boykot etmeye ikna etmeye çalışan ancak başarısız olan Suriye muhalefetinin meşruiyetini ortadan kaldırdığı ifade edildi. Rusya ayrıca Suriyeli tarafları şiddetten vazgeçmeye ve önkoşulsuz bir diyaloğa girmeye çağırdı.^[18]