Dakhund

Dakhund, daksund, porsuk köpeği ya da sosis bir av köpeği ırkı.

İlk kez Almanya'da porsuk avı için yetiştirildiğinden bu adı alır. Uygun vücut yapısı ve toprağı sürekli kazma güdüsüyle porsuk yuvalarını dağıtır. Sakin çocuklarla iyi anlaşır. Diğer köpeklerle arası iyidir; ama bazen kıskançlığı tutar ve ısırmaya çalışabilir. Havlamayı çok sever ve sesi kocaman bir köpeğinki kadar çok çıkar. Çok inatçı, zeki ve oyuncudur. Eğitimi sırasında, o da eğiticisini eğitmeye çalışır. Apartman yaşantısına kolay uyum gösterir.

Bu ırk, adını 16. yüzyılda almış ve yaygınlaşmıştır. Mısır'da bir firavunun mezarında resminin görülmesi sonucunda çok uzun bir geçmişe sahip olduğu (yaklaşık 5000 yıl) düşünülmektedir. En eski cinsinin adı Teckel'dir. 19. yüzyılın sonlarına doğru estetik açıdan daha geliştirilmiştir. 17. yüzyılda yapılan melezleştirme çalışmaları sonrasında sosis köpek olarak bildiğimiz bu ırk ortaya çıkmış ve asırlarca Almanya sınırları içerisinde kalmıştır. 19. yüzyıl başlarında İngiltere ve Amerika'ya getirilmiştir.^[1]

Kaslı ve güçlü bir yapıya sahip olması ile dikkat çeken bu ırk uzun bir vücuda paralel olarak kısa bacaklara sahip olması ile bilinir. Uzun ve hafif kubbemsi bir kafa yapısına sahiptir. Kulakları üçgen şeklinde ve yana sarkık duran bu ırkın uzun burnu ve oldukça güçlü dişleri, son derece dikkat çekici bir köpek hâlini almasını sağlamaktadır. Oval gözlerinin rengi kahverengi ve kızıl veya siyah renklerinde görülmektedir.^[2] Erkek ve dişide yüksekliği 30–35 cm, ağırlığı 4–9 kg'dır.^[3]

Karakter olarak çok cesur olduğu için büyük köpeklere korkmadan havlayabilir ve saldırabilir. Heyecanlı, maceracı ve insanlarla iyi dostluk kurabilecek köpeklerdendir. Minyatür olan türleri daha sakin olabilirken biraz daha büyük olanlar çok hareketli ve oyuncu olabilir.^[3]

Genel olarak sağlıklı olan bu ırkın vücut formundan dolayı birtakım ortopedik sorunlar yaşanabilir. Bunların yanında yatkın olduğu hastalıklar; disk problemleri, felç, kalp ve üriner sistem hastalıkları, diyabet olarak sıralanabilir. Aynı zamanda kilo almaya yatkın olan bir ırktır.^[4] Ortalama yaşam süreleri 12 ila 15 yıl arasındadır.^[3]

Bu cins köpeklerin kişilik özellikleri ve kökenleri hemen hemen aynıdır. Tüy renkleri ve yapısına göre kendi içerisinde birkaç türe ayrılırlar.

Tüyleri uzuncadır, diğer türlere göre daha sakin ve uysaldır. Tüyleri yumuşak, parlak ve ipeksidir. Tüylerinin kalın olması onu soğuktan korur. Tüylerinin her gün fırçalanması tavsiye edilir. Kısa tüylü bir türün, spanyelle çiftleştirilmesiyle oluşmuştur.

Eski türlerden biridir (yaklaşık yüz yıllık). Tüyleri tel teldir. Uzun tüylü'den sonra en uysal türdür. Estetik olarak güzel olması, insanların genellikle onu tercih nedenidir. Kısa sürede yaygınlaşmıştır.

Schnauzer ve Dandie Dinmont'un çiftleştirilmesiyle elde edilmiştir. Adında belirtildiği gibi tüyleri kısa ve sıktır. İki tüy tabakasına sahiptir. Atletik bir köpek olduğu için sürekli yürümek, koşmak ister. Ev dışında bol bol gezdirilmesi, serbest bırakılması gerekmesine rağmen bir apartman köpeği olarak anılır.,

Dachshund’lar orta seviyede döktükleri tüyleriyle bakıma az ihtiyaç duyarlar. Vücut kokusu az ya da hiç yoktur. Genel olarak çok banyo yapmaları gerekmez. Çok kirlenmediği ve kötü kokan bir şeye bulaşmadığı sürece tüylerinin temizliği kolaydır. Dakhund cinsinin bakım ihtiyaçları, üç farklı kürk çeşidine sahip oldukları için değişlik gösterir. Pürüzsüz kürke sahip Dachshund’lar çok uzun bir bakıma ihtiyaç duymaz. Kısa, sık tüylerini düzenli aralıklarla tazı eldiveniyle taramak, özen göstermek ve daha iyi gözükmesi için nemli bir bezle silmek gerekir. Telsi tüy çeşidine sahip olanlarında yılda iki üç kez tıraşlanması gerekebilir. Uzun tüylü Dachshundlar, uzun ve parlak tüylerinin kalın, yoğun olmasından dolayı daha sık fırçalamak gerekecektir. Boyun altı, göğüs, karın, bacak arkaları ve kulaklarının çevresinde daha uzun tüylere sahiptir. Ayrıca kuyruktaki tüyleri uzun olabilir. Genel olarak tüm vücudunun tüylü olması istenmez. Uzun tüylerin olduğu bölgelerin ekstra özenli taranması gerekir. Telsi (Wirehaired) kaba, sert kürkü en iyi halinde görünmesi için yıl içerisinde birkaç kez tıraşlanabilir. Keçe gibi tüylerinin olmaması ve dökülmeleri azaltmak için haftada 2-3 kez tarama ve fırçalama işlemlerini yapmak, bakımını kolaylaştırır. Sakal, kaş gibi yüz bölgesindeki tüylerin düzenli aralıklarla uzamasına bağlı olarak 1-2 kez kırpılması gerekebilir. Pürüzsüz Dakhundlara göre daha sık banyo yapmaya ihtiyaç duyarlar. Tüm Dachshund köpek çeşitlerinin tırnakları düzenli aralıklarla ve uzamasına bağlı olarak her ay en az 1 kez kesilmelidir. Diş ve ağız sağlığının iyi olması için haftada 2-3 kez dişlerin fırçalamak gerekir. Kulakları düşük ve sarkık yapıda olduğu için düzenli olarak kir ve enfeksiyon riskine karşı kontrol etmek gerekir. Tüy, kulak, tırnak, ağız, diş sağlığının yanında köpeğin burun, göz, pati ve genel vücut bakımını haftalık olarak kontrol etmek lazımdır. Düzenli yapılan bakımlar, olası değişiklikleri fark etmeye ve sağlık açısından erken müdahale etmeye yardımcı olacaktır. Gerekli durumlarda ve düzenli aralıklarla veterinere de bakımlarını ve sağlık kontrollerini yaptırılmalıdır.

• Köpek ırkları listesi