Dinozor görüşü

Dinozor görüşü, genel olarak diğer birçok sürüngeninkinden daha iyiydi ancak kendi içinde oldukça çeşitlilik gösterirdi. Örneğin Coelurosaur'ların iyi bir binoküler görüşü varken, büyük carnosaurların ise modern timsahlarla karşılaştırılabilecek kadar zayıf bir binoküler görüşü vardı. Ayrıca son araştırmalar gösteriyor ki bazı türler oldukça özelleşmiş renkli görüşe ve gece görüşüne sahipti.^[1][2]

Carcharodontosaurus^[3] ve Allosaurus da dahil olmak üzere Allosauroidler modern timsahlarla karşılaştırılabilecek kadar iyi bir binoküler görüşe sahip değildi.^[4] Yalnızca 20° genişliğindeki bir bölgeyle sınırlı olan binoküler görüşe sahipti ancak çoğunlukla büyük ve yavaş hayvanların avcıları olduklarından bu anlaşılabilir bir durumdur. Koku alma, muhtemelen onların en keskin duyusuydu.

Velociraptor ve Stenonychosaurus gibi deinonychosaurların binoküler görüşü allosauroidlerinkinden daha iyiydi ve günümüz yırtıcı kuşlarınkine varan veya onu geçen bir düzeydeydi. Binoküler alanları 60°'ye kadar çıkıyordu.^[4]

Tyrannosauridlerin gözlerinin konumu, oldukça iyi gelişmiş bir görme yeteneğine sahip olduğunu düşündürüyor. Kafa yapılarıyla birlikte ele alındığında, allosauridlerden daha iyi bir binoküler görüşe sahipti. Tyrannosaurus rex'in göz konumu modern insanınkine benziyordu ancak gözleri ve optik lobu modern insanınkinden çok daha büyüktü. T. rex, çoğu dinozorun olduğunun aksine, güçlü bir görüş ve harika bir koku alma duyusunun birleşimine sahipti. Daspletosaurus'un binoküler görüşünün Stenonychosaurus'unkinden daha kötü ancak Gorgosaurus'unkinden daha iyi olduğu saptandı.^[4]

Bu araştırma alanı, belirli dinozor türlerinin keskin gece görüşüne sahip olup olmadığına veya bu tür gece adaptasyonlarının daha küçük memelilere ve daha sonra kuşlara özel olup olmadığına odaklandı. Bilgisayarlı tomografiyle yapılan incelemeler, birçok dinozor türünün fevkalade bir gece görüşüne sahip olduğunu ve yoğun gece aktivitelerini gerçekleştirebildiğini gösteren kanıtları ortaya çıkardı.^[5]

Skleral halka, bir dinozorun gececil yeteneklerini belirlemede kritik bir yere sahiptir. Yapının çapı ve çevresi, modern hayvanların gece görüşünün etkinliğiyle doğrudan ilişkilidir ve dinozorlarda da aynı şeyin geçerli olduğu varsayılmaktadır.^[2] Daha büyük bir skleral halka, ortam ışığını yakalama kapasitesinin arttığını gösterir, böylece gece görüş keskinliği artar.^[2]

Shuvuuia deserti gibi küçük otçulların özellikle büyük skleral halkalara sahip olduğu saptandı. Son derece hassas işitme duyusuna sahip olduğu gösteren önceki bulgularla birlikte ele alındığında araştırmacılar, bu hayvanların muhtemelen keskin bir gece görüşüne sahip oldukları sonucuna vardı.^[2] Tyrannosaurus ve Dromaeosaurus gibi büyük etçil teropodların çok daha küçük skleral halkalara ve muhtemelen gündüz aktivitelerine daha uygun görsel kapasiteye sahip olduğu saptandı.^[2]

Dinozorların renkli görüşü, fosil kayıtları değerlendirilerek ve biyomlar yeniden yapılandırılarak incelenir. Araştırmacılar, bir dinozorun varsayılan ortamıyla etkileşime geçmek için gereken biyolojik yapıları hakkında çıkarımlar yapabilirler.^[6]

Bazı dinozor türlerinin fosilleşmiş tüylerinde melanozomlara rastlanmıştır. Kuş tüylerinde melanozomların varlığı, gelişmiş renk ayırt edebilme yeteneğine işaret etmektedir.^[1] Tüyleri melanozom benzeri yapılar içeren modern kuşlar tetrakromattır. Tetrakromasi, gözün dört tip koni hücresini içermesi anlamına gelir ve gelişmiş bir renkli görme kapasitesi sunar.^[7]

Kuşlarda melanozomların varlığı onların gelişmiş renk görüşüyle ilişkilendirildiğinden, bu yapılara ilk dinozorlarda da rastlanması, onların tetrakromat olabileceğini düşündürmektedir.^[1] Bu hipotez, bu dinozorların gelişmiş renk görüşüne sahip olduğunu ve haliyle yiyecek bulma, eş belirleme ve türdeşlerle iletişim kurma gibi görevlerde onlara yardımcı olduğunu öne sürüyor.^[1] Spesifik olarak, bu tetrakromatlar, insanlar gibi trikromatların aksine, turkuaz ve ultraviyole tonlarını ayırt etme yeteneğine sahiptir.^[7]

• Interactive Dracorex skull
• Dinosaur senses in Australian Museum
• Dinosaur vision, BBC, 10 December 2010.