Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 1973  |
| Bản đồ tóm lược mùa bão |
| Lần đầu hình thành | 12 tháng 5 năm 1973 |
| Lần cuối cùng tan | 27 tháng 12 năm 1973 |
| Bão mạnh nhất | Nora – 877 hPa (mbar), 295 km/h (185 mph) (duy trì liên tục trong 1 phút) |
| Áp thấp nhiệt đới | 25 |
| Tổng số bão | 21 |
| Bão cuồng phong | 12 |
| Siêu bão cuồng phong | 3 |
| Số người chết | Không rõ |
| Thiệt hại | Không rõ |
Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương
1971, 1972, 1973, 1974, 1975 |
Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 1973 không có giới hạn chính thức; nó diễn ra trong suốt năm 1973, nhưng hầu hết các xoáy thuận nhiệt đới có xu hướng hình thành trên Tây Bắc Thái Bình Dương trong khoảng giữa tháng 5 và tháng 11.[1] Những thời điểm quy ước phân định khoảng thời gian tập trung hầu hết số lượng xoáy thuận nhiệt đới hình thành mỗi năm ở Tây Bắc Thái Bình Dương.
Phạm vi của bài viết này chỉ giới hạn ở Thái Bình Dương, khu vực nằm ở phía Bắc xích đạo và phía Tây đường đổi ngày quốc tế. Những cơn bão hình thành ở khu vực phía Đông đường đổi ngày quốc tế và phía Bắc xích đạo thuộc về mùa bão Đông Bắc Thái Bình Dương 1973. Bão nhiệt đới hình thành ở toàn bộ khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương sẽ được đặt tên bởi Trung tâm Cảnh báo Bão Liên hợp JTWC . Áp thấp nhiệt đới ở khu vực này sẽ có thêm hậu tố "W" phía sau số thứ tự của chúng. Áp thấp nhiệt đới trở lên hình thành hoặc đi vào khu vực mà Philippines theo dõi cũng sẽ được đặt tên bởi Cục quản lý Thiên văn, Địa vật lý và Khí quyển Philippines PAGASA . Đó là lý do khiến cho nhiều trường hợp, một cơn bão có hai tên gọi khác nhau.
Tại Việt Nam, trong điều kiện chuyển pha từ El Nino sang La Nina, mùa bão năm 1973 được xem là mùa bão hoạt động mạnh ở Bắc biển Đông và Bắc Bộ. Đặc biệt, từ ngày 22 tháng 8 đến ngày 14 tháng 9 năm 1973, đã có 4 cơn bão và 1 áp thấp nhiệt đới (Joan (ATNĐ tháng VIII), Kate (số 5), bão số 6, Louise (số 7), Marge (số 8)) đánh liên tiếp vào khu vực từ Quảng Ninh đến phía Bắc Thanh Hóa gây thiệt hại nặng nề cho các tỉnh Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ trong khi các khu vực này đang phải khắc phục hậu quả các cuộc ném bom của Mỹ trong Chiến tranh Việt Nam. Những cơn bão này trút một lượng mưa rất lớn lên đến 900-1100mm tại nhiều nơi ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, trong đó Vinh (Nghệ An) nằm rìa Nam các cơn bão mưa lên tới trên 1600mm, nhiều trạm ở Bắc Bộ có tổng lượng mưa tháng 9/1973 đạt kỷ lục lịch sử. Kết hợp với gió bão mạnh (bão số 5-7-8 đều cấp 11-12 khi đổ bộ) đã gây thiệt hại nặng về mùa màng và sản xuất với các tỉnh miền Bắc cũng như Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thời điểm đó.[2][3]
Các cơn bão
Có 25 áp thấp nhiệt đới hình thành trong năm trên Tây Bắc Thái Bình Dương, 21 trong số chúng trở thành những cơn bão nhiệt đới, 12 đạt cường độ bão cuồng phong và 3 đạt cường độ siêu bão.[4]
Bão nhiệt đới Wilda (Atring) (bão số 1)
| Bão nhiệt đới (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 30 tháng 6 – 6 tháng 7 |
|---|
| Cường độ cực đại | 110 km/h (70 mph) (1-min) 980 hPa (mbar) |
|---|
Bão Anita (bão số 2)
| Bão cuồng phong cấp 1 (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 5 tháng 7 – 10 tháng 7 |
|---|
| Cường độ cực đại | 130 km/h (80 mph) (1-min) 980 hPa (mbar) |
|---|
Bão Anita đổ bộ Vinh, Nghệ An ngày 9/7/1973,[2] mở đầu mùa bão 1973 khốc liệt ở Việt Nam.
Bão nhiệt đới Clara
| Bão nhiệt đới (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 12 tháng 7 – 15 tháng 7 |
|---|
| Cường độ cực đại | 100 km/h (65 mph) (1-min) 985 hPa (mbar) |
|---|
Bão Billie (Bining)
| Siêu bão cuồng phong cấp 4 (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 12 tháng 7 – 20 tháng 7 |
|---|
| Cường độ cực đại | 240 km/h (150 mph) (1-min) 915 hPa (mbar) |
|---|
Bão nhiệt đới Billie đã phát triển trong ngày 12 tháng 7 trên vùng biển phía Đông Philippines, mạnh lên nhanh chóng trong ngày 14 và sang ngày 15 nó trở thành một siêu bão với vận tốc gió 150 dặm/giờ (240 km/giờ). Di chuyển lên phía Bắc, cường độ của nó biến động thất thường trong 3 ngày tiếp theo. Sau đó một áp cao cận nhiệt hình thành trên khu vực biển Nhật Bản đã buộc Billie di chuyển theo hướng Tây Bắc, lúc này nó suy yếu đi nhiều, xuống còn bão nhiệt đới trong ngày 18 và áp thấp nhiệt đới trong ngày 19 khi nó đi qua vùng Đông Bắc Trung Quốc. Cơn bão tan vào ngày 20 tháng 7.
Bão Dot (bão số 3)
| Bão cuồng phong cấp 2 (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 13 tháng 7 – 21 tháng 7 |
|---|
| Cường độ cực đại | 155 km/h (100 mph) (1-min) 975 hPa (mbar) |
|---|
Bão Dot đã tấn công Hong Kong, đem đến những cơn gió duy trì ở cấp độ bão nhiệt đới và khiến một người thiệt mạng.[5]
Bão Ellen
| Bão cuồng phong cấp 3 (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 17 tháng 7 – 29 tháng 7 |
|---|
| Cường độ cực đại | 195 km/h (120 mph) (1-min) 940 hPa (mbar) |
|---|
Bão nhiệt đới Fran (Kuring)
| Bão nhiệt đới (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 27 tháng 7 – 30 tháng 7 |
|---|
| Cường độ cực đại | 75 km/h (45 mph) (1-min) 1000 hPa (mbar) |
|---|
Bão Georgia(bão số 4)
| Bão cuồng phong cấp 1 (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 8 tháng 8 – 15 tháng 8 |
|---|
| Cường độ cực đại | 130 km/h (80 mph) (1-min) 980 hPa (mbar) |
|---|
Bão nhiệt đới Hope
| Bão nhiệt đới (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 8 tháng 8 – 13 tháng 8 |
|---|
| Cường độ cực đại | 85 km/h (50 mph) (1-min) 1000 hPa (mbar) |
|---|
Bão Iris (Daling)
| Bão cuồng phong cấp 2 (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 9 tháng 8 – 20 tháng 8 |
|---|
| Cường độ cực đại | 155 km/h (100 mph) (1-min) 970 hPa (mbar) |
|---|
Áp thấp nhiệt đới 11W
| Áp thấp nhiệt đới (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 12 tháng 8 – 18 tháng 8 |
|---|
| Cường độ cực đại | 55 km/h (35 mph) (1-min) 1005 hPa (mbar) |
|---|
Bão nhiệt đới Joan (Elang) (ATNĐ tháng VIII)
| Bão nhiệt đới (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 17 tháng 8 – 22 tháng 8 |
|---|
| Cường độ cực đại | 85 km/h (50 mph) (1-min) 990 hPa (mbar) |
|---|
Bão Joan đi vào biển Đông chỉ còn là ATNĐ, di chuyển nhanh theo hướng Tây Tây Nam đổ bộ Nam Ninh Bình, Bắc Thanh Hóa (vùng tâm đi vào Bắc Thanh Hóa) tối 22/8/1973, mở màn chuỗi mưa bão dồn dập ở miền Bắc Việt Nam.[2]
Áp thấp nhiệt đới Goring
| Áp thấp nhiệt đới (PAGASA) |
|
| Thời gian tồn tại | 20 tháng 8 – 22 tháng 8 |
|---|
| Cường độ cực đại | 55 km/h (35 mph) (10-min) |
|---|
Bão nhiệt đới Kate(bão số 5)
| Bão nhiệt đới (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 23 tháng 8 – 27 tháng 8 |
|---|
| Cường độ cực đại | 110 km/h (70 mph) (1-min) 975 hPa (mbar) |
|---|
Xoáy thuận đầu tiên trong chuỗi bão dồn dập ở Bắc Bộ cuối tháng 8 năm 1973, đổ bộ vào Nam Định, Thái Bình ngày 26/8/1973.[2] Đây là 1 trong 3 cơn bão rất mạnh đổ bộ miền Bắc trong chuỗi bão dồn dập này.
Áp thấp nhiệt đới 14W(bão số 6)
| Áp thấp nhiệt đới (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 31 tháng 8 – 3 tháng 9 |
|---|
| Cường độ cực đại | 55 km/h (35 mph) (1-min) |
|---|
Bão số 6 đổ bộ Nam Ninh Bình, Bắc Thanh Hóa (khu vực dãy Tam Điệp, Biện Sơn) ngày 2/9/1973.[2]
Bão Louise (Huling)(bão số 7)
| Bão cuồng phong cấp 1 (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 2 tháng 9 – 9 tháng 9 |
|---|
| Cường độ cực đại | 140 km/h (85 mph) (1-min) 975 hPa (mbar) |
|---|
Bão số 7 (Louise) đổ bộ Cửa Ông, Quảng Ninh đêm 7/9/1973.[2]
Bão Marge (Ibiang)(bão số 8)
| Bão cuồng phong cấp 1 (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 11 tháng 9 – 16 tháng 9 |
|---|
| Cường độ cực đại | 150 km/h (90 mph) (1-min) 965 hPa (mbar) |
|---|
Tại huyện Quỳnh Hải thuộc tỉnh Hải Nam đã ghi nhận được một áp suất tối thiểu 937,8 hPa khi Marge đổ bộ. 903 người đã thiệt mạng tại Hải Nam do Marge.
Với áp suất 937,8 hPa, dường như Marge mạnh hơn nhiều so với cường độ bão cấp 1 (mức áp suất này thường thấy ở những cơn bão cấp 4 trong thang Saffir-Simpson). Vào năm 2014, bão Rammasun đã tấn công đảo Hải Nam và được nhận định là cơn bão dữ dội nhất tại khu vực này trong vòng 41 năm, kể từ thời điểm Marge tấn công vào năm 1973.
Bão số 8 (Marge) đổ bộ vào Nam Ninh Bình, Bắc Thanh Hóa (khu vực dãy Tam Điệp giáp 2 tỉnh) vào đêm 14 rạng sáng 15/9/1973 cũng với cường độ rất mạnh. Đây là cơn bão cuối cùng trong chuỗi 5 cơn bão, ATNĐ liên tiếp dồn dập ở Bắc Bộ năm 1973, gây thiệt hại nặng nề về mùa màng và hạ tầng ở miền Bắc.[2]
Bão Nora (Luming) (Bão số 9)
| Siêu bão cuồng phong cấp 5 (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 2 tháng 10 – 10 tháng 10 |
|---|
| Cường độ cực đại | 295 km/h (185 mph) (1-min) 877 hPa (mbar) |
|---|
Một rãnh gió mùa đã sản sinh ra một áp thấp nhiệt đới trên vùng biển phía Đông Philippines trong ngày 1 tháng 10. Dưới dòng dẫn yếu, hệ thống đi lòng vòng về phía Tây, đến nơi có điều kiện thuận lợi cho phép nó tăng cường, đầu tiên là bão nhiệt đới trong ngày mùng 2, tiếp đến là bão cuồng phong trong ngày mùng 3. Nora tiếp tục di chuyển lên phía Tây Bắc, và mạnh lên rất nhanh trong hai ngày mùng 5 và mùng 6 thành một siêu bão với vận tốc gió 185 dặm/giờ. Khi đó, Nora có một áp suất trung tâm tối thiểu là 877 milibars, mức thấp kỷ lục từng ghi nhận vào thời điểm đó cùng với một cơn bão khác. Sau đó Nora suy yếu khi hướng về phía Tây Bắc, và nó tấn công Luzon trong ngày mùng 7 với vận tốc gió 115 dặm/giờ. Tiếp tục di chuyển theo hướng Tây Bắc, Nora với cường độ bão cấp 1 đã đổ bộ vào vùng Đông Nam Trung Quốc trong ngày mùng 10. Cơn bão đã khiến 18 người thiệt mạng cùng tổn thất là 2 triệu USD.
Bão Opal(bão số 10)
| Bão cuồng phong cấp 1 (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 4 tháng 10 – 9 tháng 10 |
|---|
| Cường độ cực đại | 140 km/h (85 mph) (1-min) 970 hPa (mbar) |
|---|
Bão đổ bộ Quảng Ngãi, Bình Định (08/19/1973).
Bão Patsy (Miling)(bão số 11)
| Siêu bão cuồng phong cấp 5 (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 6 tháng 10 – 15 tháng 10 |
|---|
| Cường độ cực đại | 260 km/h (160 mph) (1-min) 895 hPa (mbar) |
|---|
Bão suy yếu ở vùng biển ven bờ Bình Trị Thiên, thành vùng thấp rồi đi vào đất liền các tỉnh này.
Bão Ruth (Narsing)(bão số 12)
| Bão cuồng phong cấp 2 (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 11 tháng 10 – 21 tháng 10 |
|---|
| Cường độ cực đại | 165 km/h (105 mph) (1-min) 960 hPa (mbar) |
|---|
Đã có 27 người thiệt mạng khi bão Ruth đi qua Luzon trong ngày 15 tháng 10, và thiệt hại nó gây ra là 5 triệu USD. Ruth tiếp tục di chuyển về phía Tây Bắc, tấn công đảo Hải Nam và miền Bắc Việt Nam trong các ngày 19 và 20 rồi tan một thời gian sau. Bão đổ bộ Quảng Ninh[2] ngày 20/10/1973 với cường độ mạnh cấp 10-11 và là cơn bão trái mùa ở khu vực Bắc Bộ trong điều kiện La Nina.
Bão nhiệt đới Sarah(bão số 13)
| Bão nhiệt đới (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 9 tháng 11 – 12 tháng 11 |
|---|
| Cường độ cực đại | 100 km/h (65 mph) (1-min) 985 hPa (mbar) |
|---|
VÀo ngày 12 tháng 11 hệ thống đã đi vào vịnh Bengal và trở thành một xoáy thuận nhiệt đới trên khu vực Bắc Ấn Độ Dương (37-73).[4]
Bão Sarah đổ bộ vào Nam Trung Bộ.
Bão nhiệt đới Thelma(bão số 14)
| Bão nhiệt đới (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 14 tháng 11 – 18 tháng 11 |
|---|
| Cường độ cực đại | 100 km/h (65 mph) (1-min) 990 hPa (mbar) |
|---|
Bão Thelma là một trong những trận bão hiếm hoi vào miền Tây Nam Bộ trong tháng 11/1973, dù đã suy yếu thành ATNĐ trước khi vào đất liền.
Bão nhiệt đới Vera (Openg) (bão số 15)
| Bão nhiệt đới (SSHWS) |
|
| Thời gian tồn tại | 19 tháng 11 – 27 tháng 11 |
|---|
| Cường độ cực đại | 95 km/h (60 mph) (1-min) 990 hPa (mbar) |
|---|
Tên bão
Năm 1973, bão nhiệt đới trên Tây Bắc Thái Bình Dương được đặt tên bởi Trung tâm Cảnh báo Bão Liên hợp (JTWC). Cơn bão đầu tiên được đặt tên là Wilda và cuối cùng là Vera.
Agnes Bess Carmen Della Elaine Faye Gloria Hester Irma Judy Kit Lola Mamie Nina Ora Phyllis Rita Susan Tess Viola Winnie
| Alice Betty Cora Doris Elsie Flossie Grace Helen Ida June Kathy Lorna Marie Nancy Olga Pamela Ruby Sally Therese Violet - Wilda 01W
| - Anita 02W
- Clara 03W
- Billie 04W
- Dot 05W
- Ellen 06W
- Fran 07W
- Georgia 08W
- Hope 09W
- Iris 10W
- Joan 12W
- Kate 13W
- Louise 15W
- Marge 16W
- Nora 17W
- Opal 18W
- Patsy 19W
- Ruth 20W
- Sarah 21W
- Thelma 22W
- Vera 23W
Wanda
| Amy Babe Carla Dinah Emma Freda Gilda Harriet Ivy Jean Kim Lucy Mary Nadine Olive Polly Rose Shirley Trix Virginia Wendy
|
Xem thêm
Cổng thông tin Xoáy thuận nhiệt đới
- Danh sách mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương
- Mùa bão Đông Bắc Thái Bình Dương 1973
- Mùa bão Bắc Đại Tây Dương 1973
- Các mùa bão Bắc Ấn Độ Dương trước 1980
- Các mùa xoáy thuận nhiệt đới ở Nam bán cầu: 1972-73, 1973-74
Tham khảo
- ^ Gary Padgett. May 2003 Tropical Cyclone Summary. Truy cập 2006-08-26.
- ^ a b c d e f g h TÌNH HÌNH KTTV VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA NÓ ĐẾN SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP 10 NĂM QUA (1971-1980), Tạp chí KTTV Việt Nam
- ^ https://vtv.vn/xa-hoi/bac-bo-vua-trai-qua-thang-7-mua-lon-lich-su-khien-30-nguoi-thiet-mang-20240801184234063.htm
- ^ a b “1973 ATCR TABLE OF CONTENTS”. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 6 năm 2011. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2015.
- ^ “Historical Information”. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 5 năm 2015. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2015.
Liên kết ngoài
- Japan Meteorological Agency
- Joint Typhoon Warning Center Lưu trữ 2010-03-01 tại Wayback Machine.
- China Meteorological Agency Lưu trữ 2012-05-16 tại Wayback Machine
- National Weather Service Guam
- Hong Kong Observatory
- Macau Meteorological Geophysical Services
- Korea Meteorological Agency
- Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration
- Taiwan Central Weather Bureau
- Digital Typhoon - Typhoon Images and Information
- Typhoon2000 Philippine typhoon website
