IS-C Żuraw
Szybowiec IS-C "Żuraw" (SP-1343), najpewniej, na lotnisku w Jeżowie Sudeckim, 1958 r. | |||
Dane podstawowe | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Producent | Instytut Szybownictwa w Bielsku-Białej | ||
Konstruktor | Józef Niespał, Andrzej Kokot | ||
Typ | wyczynowy, szkoleniowy | ||
Konstrukcja | drewniana | ||
Załoga | 2 | ||
Historia | |||
Data oblotu | 22 kwietnia 1952 | ||
Wycofanie ze służby | 1969 | ||
Liczba egz. | 51 | ||
Dane techniczne | |||
Wymiary | |||
Rozpiętość | 18 m | ||
Wydłużenie | 14,3 | ||
Długość | 7,7 m | ||
Wysokość | 2,4 m | ||
Powierzchnia nośna | 22,68 m² | ||
Masa | |||
Własna | 225 kg | ||
Użyteczna | 180 kg | ||
Startowa | 435 kg | ||
Osiągi | |||
Prędkość minimalna | 50 km/h | ||
Prędkość dopuszczalna | 215 km/h | ||
Prędkość min. opadania | 0,77 m/s przy 54 km/h | ||
Doskonałość maks. | 23,6 przy 65 km/h | ||
Dane operacyjne | |||
Użytkownicy | |||
Polska | |||
|
Szybowiec IS-C Żuraw – polski szybowiec wyczynowy i szkoleniowy produkowany od roku 1952, będący kopią niemieckiego szybowca DFS Kranich II.
Historia
W warsztacie remontowym NSFK w Łodzi odnaleziono w 1945 r. porzuconą dokumentację techniczną szybowca „Kranich II”[1]. Ułatwiło to opracowanie dokumentacji warsztatowej w Instytucie Szybownictwa w Bielsku-Białej w latach 1950-1952 przez inż. Józefa Niespała i Andrzeja Kokota dla zmodernizowanej polskiej wersji IS-C Żuraw[2].
Prototyp został oblatany 22.04.1952 r.[3] w Gdańsku przez pilota doświadczalnego Adama Zientka.
Produkcję seryjną prowadzono w latach 1952-1953 w Poznaniu (10 egz.) i w Gdańsku (40 egz.). Dwa egzemplarze zostały przerobione na wersję tzw. leżącą[3]. Początkowo szybowce produkowane w OWL Gdańsk oznaczono Żuraw S (seryjny) a następnie SZD-C Żuraw II.
W 1953 r. w Dziale Badań w Locie Instytutu Lotnictwa pod kierownictwem inż. Tadeusza Chylińskiego zostały przeprowadzone próby jednego z seryjnych (nr seryjny P-03-03) zbudowanych w Poznaniu szybowca SZD-S Żuraw o numerze rejestracyjnym SP-1276 w celu określenia warunków jego użytkowania oraz wskazania usterek.
Na szybowcach Żuraw II polscy piloci ustanowili dwa rekordy krajowe i dwa rekordy światowe.
Były one użytkowane w aeroklubach i szkołach szybowcowych do treningu i lotów wyczynowych do końca lat 60.
W zbiorach Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie znajdują się dwa szybowce IS-C Żuraw zbudowane w OWL-Gdańsk[4]:
- ze znakami SP-1213 (nr fabr. 009), przekazany do zasobu muzeum w 1964 r.,
- ze znakami SP-1295 (nr fabr. 011), przekazany do zasobu muzeum w 1966 r.
Konstrukcja
Dwumiejscowy szybowiec o konstrukcji drewnianej[3].
Skrzydło drewniane o mewim kształcie w widoku z przodu, kryte płótnem. Przykadłubowa część płata trapezowata, ze względu na położenie siedzenia tylnej kabiny dokładnie w środku ciężkości i miała 3° skos do tyłu. W płatach zastosowano aerodynamiczne hamulce płytowe, wysuwające się w górę i w dół. Lotki przebiegały prawie od załamania płata, aż do jego końcówki.
Kadłub wręgowy, półskorupowy o przekroju owalnym. Kadłub wraz ze statecznikiem pionowym pokryty sklejką. Kabina zakryta.
Statecznik poziomy, usytuowano na górnej krawędzi kadłuba, przed statecznikiem pionowym.
Przypisy
- ↑ Zieleziński 2003 ↓, s. 20.
- ↑ SZD-C Żuraw II. [dostęp 2018-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-16)]. (pol.).
- ↑ a b c IS-C "Żuraw", 1952. [dostęp 2018-10-15]. (pol.).
- ↑ Marian Krzyżan: Samoloty w muzeach polskich. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1983, s. 131. ISBN 83-206-0432-X. (pol.).
Bibliografia
- Jerzy Zieleziński: Wszystko już było... : lotnicze wspomnienia. Warszawa: "Przegląd Lotniczy / Aviation Revue" Sp. z o.o., 2003. ISBN 83-911680-2-6. OCLC 749354940.
- Marian Krzyżan: Samoloty w muzeach polskich. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1983, s. 131-132. ISBN 83-206-0432-X.
- Piotr Piechowski: Polskie szybowce. [dostęp 2012-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-27)]. (pol.).
- IS-C "Żuraw", 1952. [dostęp 2018-05-08]. (pol.).
- Rafał Chyliński: Moja pasja lotnictwo.Życie i działalność Tadeusza Chylińskiego dla Polskiego Lotnictwa w świetle dokumentów. Warszawa: Agencja Wydawnicza CB, 2017, s. 852. ISBN 978-83-7339-166-6 oraz Tom 2 ISBN 978-83-7339-167-3
- p
- d
- e