Küçük Osman Paşa

Küçük Osman Paşa, Türk devlet adamı ve kaptan-ı derya (ö. Sayda, 8 Ocak 1727).

Çerkez asıllıdır. Kırım Hanı Hacı Selim Giray'ın kölesi, (I. Mahmud döneminde kaptan-ı derya Hafız Ahmed Paşa'nın babasıdır.

Enderûn'da eğitim gördükten sonra çıkışta çuhadar-ı şehriyari oldu. 1690-91'de silahtar-ı padişahî, Aralık 1693’te vezir rütbesiyle Sadaret kaymakamı oldu. Nisan 1694’te Emetullah Sultan'la nikâhlandı. 1694 yılı ortalarında Diyarbekir Beylerbeyi ve ardından Hanya Muhafızı oldu. 1694/95’te İstanbul’a çağrılarak ikinci vezir ve İstanbul Kaymakamı yapıldı. 1696/97 yılında Halep, aynı yıl Anadolu Beylerbeyi, Temmuz-Ağustos 1697’de Zenta'da kale muhafızı ve sonra İzmit Mutasarrıfı oldu.

Osman Paşa, eşinin ölümünün ardından Kasım-Aralık 1700’de yine İstanbul Kaymakamı, 1702/03’te Şam, sonradan Rakka, 1703’te ise Van Beylerbeyi oldu.

14 Aralık 1703'te Kaptan-ı deryalık görevine getirildi.^[1] O dönemde İstanbul Antlaşması'yla (1700) Rusya'ya Azak Kalesi'ni terketmiş olan Osmanlı İmparatorluğu Rusların Azak Denizi'nden Karadeniz'e geçme olasılıklarını engellemek amacıyla Kerç Boğazı'nda yeni bir kale inşa etmişti. Küçük Osman Paşa komutasındaki Osmanlı donanması 10 Nisan 1704'te İstanbul'dan hareketle Karadeniz'e açılarak bölgeye geldi ve sözkonusu kalenin muhafazası görevini icra etti. Donanma dönüşte Kefken açıklarında Kestane Karası fırtınasında hasar gördü.^[2] Bunun üzerine 6 Kasım 1704'te azledildi.

1704'te Sayda Beylerbeyliğine ve Nisan 1705’te Kubbe vezirliğine getirilen Küçük Osman Paşa 1705/06’da Teke sancakbeyi, sonra Nişancı, 1706/07’de Hanya Muhafızı, 1710’da Sayda, 1711’de Basra, Ocak 1715’te Musul, Ekim-Kasım 1716’da Rakka Beylerbeyi, 1717’de Kandiye Muhafızı, 1718’de üçüncü kez Sayda, 1719’da Şam, 1720’de Diyarbekir, 1721’de Van, 1722’de tekrar Şam ve 1724/25’te dördüncü kez Sayda Beylerbeyi oldu. Küçük Osman Paşa, 8 Ocak 1727’de Sayda’da öldü.^[3]