Bell X-5
Dane podstawowe | |||
Państwo | Stany Zjednoczone | ||
---|---|---|---|
Producent | Bell Aircraft Corporation | ||
Typ | samolot eksperymentalny | ||
Załoga | 1 pilot | ||
Historia | |||
Data oblotu | 20 czerwca 1951 | ||
Lata produkcji | 1951 | ||
Wycofanie ze służby | 1958 | ||
Liczba egz. | 2 | ||
Liczba wypadków | 1 | ||
Dane techniczne | |||
Napęd | 1 × Allison J35-A-17, turboodrzutowy | ||
Ciąg | 21,8 kN | ||
Wymiary | |||
Rozpiętość | rozłożone: 10,2 m | ||
Długość | 10,1 m | ||
Wysokość | 3,6 m | ||
Masa | |||
Własna | 2880 kg | ||
Startowa | 4400 kg | ||
Osiągi | |||
Prędkość maks. | 1150 km/h | ||
Pułap | 15 200 m | ||
Dane operacyjne | |||
Rzuty | |||
|
Bell X-5 – pierwszy samolot o zmiennej w locie geometrii skrzydeł, zainspirowany niemiecką konstrukcją z czasów II wojny światowej Messerschmitt P.1101. Chociaż geometria skrzydeł niemieckiej maszyny mogła być zmieniana tylko na ziemi, inżynierowie z wytwórni Bell Aircraft Corporation, konstruktora samolotu X-5, opracowali system silników elektrycznych do przestawiania kąta płatów w locie.
Budowa
Bell X-5 posiadał skrzydła o zmiennej geometrii, które mogły być ustawione w trzech pozycjach: pod kątem 20°, 40° i 60°. Przestawianie kąta skrzydeł odbywało się przy pomocy śruby, która ustawiała kąt płata i hamulców, które go blokowały w żądanej pozycji. Czas przestawiania skrzydeł ze skrajnych pozycji wynosił 30 sekund. Konstrukcja skrzydeł obracających się na sworzniu była taka, że środek masy był taki sam w każdym położeniu skrzydeł. Pomimo to samolot miał tendencję do wpadania w korkociąg, który przy pewnych położeniach skrzydeł nie dawał szansy na wyprowadzenie samolotu i w konsekwencji drugi egzemplarz maszyny uległ katastrofie na skutek takiego właśnie korkociągu.
Historia użycia
Zbudowano dwa egzemplarze samolotu X-5, z których pierwszy został ukończony 15 lutego, a oblatany 20 czerwca 1951 roku. Druga maszyna wykonała swój pierwszy lot 10 grudnia tego samego roku. Łącznie wykonano prawie 200 lotów na obu egzemplarzach samolotów z prędkościami dochodzącymi do 0,9 Macha na pułapie 12 200 m. 14 października 1953 roku drugi egzemplarz X-5 uległ katastrofie niedaleko bazy Edwards podczas testów zachowania maszyny w korkociągu. Pilot maszyny nie był w stanie wyprowadzić jej do lotu poziomego i w konsekwencji rozbił się ginąc na miejscu.
Ocalały egzemplarz używany był do 1958 roku, a później trafił do Muzeum Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych w bazie lotniczej Wright-Patterson.
X-5 dowiódł przydatności zmiennej geometrii skrzydeł w samolotach przeznaczonych do działania w szerokim zakresie prędkości. Pomimo problemów ze stabilnością maszyny, koncepcja maszyny została później zastosowana w samolotach bojowych takich jak F-14 Tomcat czy General Dynamics F-111.
- p
- d
- e
Oznaczenie producenta |
| ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Typy |
|
- p
- d
- e
Konstrukcje pilotowane | |
---|---|
Konstrukcje bezpilotowe | |
Pociski rakietowe | |
Program kosmiczny NASA | |
Projekty utajnione |
|
- Bariera dźwięku
- Wejście w atmosferę
- Kadłub nośny
- Przepływ laminarny
- Zmiennopłat
- Wektorowanie ciągu
- Samolot bezogonowy
- Scramjet
- Blended Wing Body