Cerkiew Zaśnięcia Matki Boskiej w Baligrodzie
nr rej. A-51 z 25.01.1985[1] | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Miejscowość | |||
Wyznanie | |||
Rodzaj | Cerkiew | ||
Wezwanie | Zaśnięcie Matki Boskiej | ||
Historia | |||
Data budowy | 1800, 1829, 1899 | ||
Data likwidacji | 1947 | ||
Data reaktywacji | 2003 | ||
Dane świątyni | |||
Budulec | kamień | ||
Położenie na mapie gminy Baligród | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |||
Położenie na mapie powiatu leskiego | |||
49°20′08,5920″N 22°17′14,1360″E/49,335720 22,287260 | |||
|
Cerkiew Zaśnięcia Matki Boskiej w Baligrodzie – murowana cerkiew greckokatolicka wzniesiona w roku 1829 we wsi Baligród, w miejsce poprzedniej, drewnianej cerkwi, wzmiankowanej już w roku 1761.
Historia
Cerkiew została wzniesiona w roku 1829 z fundacji ówczesnego właściciela miejscowości Onufrego Karsznickiego. W roku 1928 została wyremontowana i przebudowana. W trakcie przebudowy zakończoną baniastym hełmem sygnaturkę zastąpiono drewnianą kopułą. W latach 1946–1947 świątynia była przechowalnią sprzętów liturgicznych (ornaty, księgi, krzyże, lichtarze, obrazy, figury), zwiezionych z cerkwi w Roztokach Dolnych, Kiełczawie, Cisowcu, Stężnicy, Jabłonkach, Kołonicach, Huczwicach i Rabem. Większość tych sprzętów i paramentów zrabowali 20 sierpnia 1947 żołnierze Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, którzy wywieźli je w niewiadome miejsce. Od roku 1949 cerkiew wykorzystywana była jako magazyn. W tym czasie zniszczeniu lub rozkradzeniu uległo całe wyposażenie świątyni. Remont dachu rozpoczął się w roku 1990, jednak szybko został, ze względu na brak funduszy, przerwany. W roku 2001 przegnicie konstrukcji kopuły spowodowało stopniowe zapadanie się jej konstrukcji do wnętrza. W roku 2003 ks. Miron Michajłyszyn, greckokatolicki kapelan Wojska Polskiego, wysunął pomysł urządzenia w baligrodzkiej cerkwi świątyni greckokatolickiego ordynariatu polowego. 15 sierpnia tegoż roku odprawione zostało w cerkwi pierwsze nabożeństwo od czasów wysiedleń. Obecnie waląca się kopuła została zabezpieczona, a cerkiew jest w trakcie remontu.
- Widok ogólny
- Dzwonnica
- Elewacja boczna
Architektura i wyposażenie
Cerkiew w Baligrodzie jest świątynią orientowaną, dwudzielną. Prezbiterium zamknięte półkoliście. Od północy i południa zakrystie. Nawa szersza, na planie prostokąta. Od zachodu przedsionek. Nad prezbiterium dach dwuspadowy, nad nawą ośmioboczna kopuła na bębnie, nad zakrystiami małe kopułki[2].
W świątyni nie zachowały się elementy pierwotnego wyposażenia. W zbiorach Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku znajduje się XVII wieczna ikona Matki Boskiej z Dzieciątkiem.
Wokół cerkwi
Przy cerkwi stoi murowana, pozbawiona dzwonów, dzwonnica parawanowa.
Przypisy
Bibliografia
- StanisławS. Kryciński StanisławS., Cerkwie w Bieszczadach, Pruszków: Wydawnictwo Rewasz, 2005, s. 19-21, ISBN 83-89188-39-2, ISBN 83-89188-38-4, OCLC 69495051 .
- p
- d
- e