Heparyna
|
Nazewnictwo | | Inne nazwy i oznaczenia | farm. | Heparinum calcicum, Heparinum natricum | |
Ogólne informacje |
Masa molowa | 3000–30 000 g/mol |
Identyfikacja |
Numer CAS | 9005-49-6 9041-08-1 (sól sodowa) |
PubChem | 22833565 |
DrugBank | DB01109 |
|
Niebezpieczeństwa | Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich | | Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów | sól sodowa | Substancja w tej postaci nie jest klasyfikowana jako niebezpieczna według kryteriów GHS (na podstawie podanej karty charakterystyki). | | Europejskie oznakowanie substancji | oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne | sól sodowa | Substancja w tej postaci nie jest klasyfikowana jako niebezpieczna według europejskich kryteriów (na podstawie podanej karty charakterystyki). | | Numer RTECS | MI0700000 | Dawka śmiertelna | LD50 500 mg/kg (mysz, podskórnie) | |
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
|
Klasyfikacja medyczna |
ATC | B01 AB01 C05 BA03 S01 XA14 B01 AB51 C05 BA53 |
Stosowanie w ciąży | kategoria C |
Farmakokinetyka | | Działanie | przeciwzakrzepowe | Okres półtrwania | 1,5 h | Metabolizm | wątrobowy | |
Uwagi terapeutyczne | | Drogi podawania | dożylnie, podskórnie, dootrzewnowo | |
| Multimedia w Wikimedia Commons | |
Heparyna (łac. Heparinum) – organiczny związek chemiczny, polisacharyd zbudowany głównie z N-siarczanu i O-siarczanu glikozoaminoglikanu[1] zbudowanego z reszt D-glukozaminy i kwasu L-iduronowego połączonych w nierozgałęziony łańcuch. Masa molowa cząsteczek heparyny mieści się w granicach 3000–30 000 g/mol[1]. W warunkach fizjologicznych heparyna jest polianionem.
Jest naturalnym czynnikiem zapobiegającym krzepnięciu krwi w naczyniach krwionośnych, działając hamująco na wszystkie jego etapy, głównie na fazę przejścia protrombiny w trombinę i jej działanie na fibrynogen. Heparyna aktywuje antytrombinę – osoczowy czynnik hamujący działanie trombiny. Obniża także poziom cholesterolu i lipidów, poprzez aktywację lipazy lipoproteinowej. W większych stężeniach może również hamować agregację trombocytów oraz ich adhezję (przyleganie do powierzchni) do ścian naczyń krwionośnych. Heparyna jest wyłapywana przez ściany naczynia i zwiększa ich ładunek ujemny, co utrudnia przyleganie trombocytów i zapobiega powstawaniu skrzepów przyściennych. Wytwarzana przez komórki tuczne, makrofagi i komórki śródbłonka naczyń, działa szybko, lecz krótkotrwale.
Heparyna jest stosowana jako lek przeciwzakrzepowy zapobiegając tworzeniu się skrzeplin, standardowo stosowany u chorych poddawanych zabiegom chirurgicznym i unieruchomionym z powodu choroby, w żylnej chorobie zakrzepowo-zatorowej, ostrych zespołach wieńcowych. Stosuje się preparaty heparyny niefrakcjonowanej (podawanej dożylnie lub podskórnie) oraz heparyny drobnocząsteczkowej (stosowanej podskórnie). Zaobserwowano, że u 1-3% chorych dochodzi do reakcji immunologicznej organizmu, polegającej na produkcji przeciwciał przeciw trombocytom. Skutkiem tego jest zmniejszenie liczby trombocytów w osoczu, co prowadzi do ich aktywacji i paradoksalnego powstawania skrzeplin.
Przeciwwskazania do stosowania heparyny
Bezwzględne
Względne
Zobacz też
| Zobacz hasło heparyna w Wikisłowniku |
Bibliografia
- Andrzej Szczeklik: Choroby wewnętrzne : podręcznik multimedialny oparty na zasadach EBM. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2006. ISBN 83-7430-069-8. Brak numerów stron w książce
Przypisy
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
B01: Leki przeciwzakrzepowe
B01A – Leki przeciwzakrzepowe | B01AA – Antagonisty witaminy K | |
---|
B01AB – Heparyna i pochodne | |
---|
B01AC – Leki hamujące agregację płytek, z wyłączeniem heparyny | |
---|
B01AD – Enzymy | |
---|
B01AE – Bezpośrednie inhibitory trombiny | - dezyrudyna
- lepirudyna
- argatroban
- melagatran
- ksymelagatran
- biwalirudyna
- eteksylan dabigatranu
|
---|
B01AF – Bezpośrednie inhibitory czynnika Xa | |
---|
B01AX – Inne leki przeciwzakrzepowe | |
---|
|
---|
C05: Leki ochraniające ścianę naczyń
C05A – Leki stosowane zewnętrznie w leczeniu hemoroidów | C05AA – Preparaty zawierające kortykosteroidy | |
---|
C05AD – Preparaty zawierające środki miejscowo znieczulające | |
---|
C05AE – Preparaty miorelaksacyjne | |
---|
C05AX – Inne leki stosowane zewnętrznie w leczeniu hemoroidów | |
---|
|
---|
C05B – Leki stosowane w leczeniu żylaków | C05BA – Heparyny i heparynoidy do stosowania zewnętrznego | - heparynoid
- apolan sodu
- heparyna
- polisiarczan pentozanu
|
---|
C05BB – Leki obliterujące żylaki do podawania domiejscowego | |
---|
C05BX – Inne leki stosowane w leczeniu żylaków | |
---|
|
---|
C05C – Leki wpływające na elastyczność naczyń | C05CA – Bioflawonoidy | |
---|
C05CX – Inne leki wpływające na elastyczność naczyń | |
---|
|
---|
C05X – Inne leki leki ochraniające ścianę naczyń | C05XX – Inne leki leki ochraniające ścianę naczyń | |
---|
|
---|
S01: Leki oftalmologiczne
S01A – Leki stosowane w zakażeniach oczu | S01AA – Antybiotyki | |
---|
S01AB – Sulfonamidy | |
---|
S01AD – Preparaty przeciwwirusowe | |
---|
S01AE – Fluorochinolony | |
---|
S01AX – Inne | |
---|
|
---|
S01B – Leki przeciwzapalne | S01BA – Kortykosteroidy | |
---|
S01BB – Kortykosteroidy w połączeniach z lekami rozszerzającymi źrenice | |
---|
S01BC – Niesteroidowe leki przeciwzapalne | |
---|
|
---|
S01C – Połączenia leków przeciwzapalnych z przeciwinfekcyjnymi | S01CA – Połączenia kortykosteroidów z lekami przeciwinfekcyjnymi | |
---|
S01CB – Połączenia kortykosteroidów, leków przeciwinfekcyjnych i leków rozszerzających źrenice | |
---|
S01CC – Niesteroidowe leki przeciwzapalne w połączeniach z lekami przeciwinfekcyjnymi | |
---|
|
---|
S01E – Leki stosowane w jaskrze i zwężające źrenicę | S01EA – Sympatykomimetyki stosowane w jaskrze | |
---|
S01EB – Parasympatykomimetyki | |
---|
S01EC – Inhibitory anhydrazy węglanowej | |
---|
S01ED – Leki β-adrenolityczne | |
---|
S01EE – Analogi prostaglandyn | |
---|
S01EX – Inne | |
---|
|
---|
S01F – Leki rozszerzające źrenicę | S01FA – Preparaty przeciwcholinergiczne | |
---|
S01FB – Preparaty sympatykomimetyczne (bez preparatów stosowanych w jaskrze) | |
---|
|
---|
S01G – Leki zmniejszające przekrwienie oraz przeciwalergiczne | |
---|
S01H – Środki znieczulające miejscowo | |
---|
S01J – Preparaty diagnostyczne | |
---|
S01K – Preparaty pomocnicze w chirurgii oka | S01KA – Substancje wiskoelastyczne | |
---|
S01KX – Inne | |
---|
|
---|
S01L – Leki stosowane w leczeniu zaburzeń naczyniowych oka | S01LA – Leki przeciwneowaskularyzacyjne | |
---|
|
---|
S01X – Pozostałe leki oftalmologiczne | S01XA – Inne preparaty oftalmologiczne | |
---|
|
---|
- LCCN: sh85060283
- NDL: 00563122
- BnF: 11965281p
- BNCF: 2979
- NKC: ph1144691
- J9U: 987007555639605171
- LNB: 000305466