Nieuport 16
Nieuport 16 z rakietami Le Prieur | |||
Dane podstawowe | |||
Państwo | Francja | ||
---|---|---|---|
Producent | Societe Anonyme des Establissements Nieuport | ||
Typ | |||
Konstrukcja | dwupłat konstrukcji mieszanej | ||
Załoga | 1 osoba | ||
Historia | |||
Data oblotu | 1916 | ||
Lata produkcji | 1916 | ||
Wycofanie ze służby | 1918 | ||
Dane techniczne | |||
Napęd | Le Rhône 9J | ||
Moc | 81 kW (110 KM) | ||
Wymiary | |||
Rozpiętość | 7,52 m płat górny | ||
Długość | 5,64 m | ||
Wysokość | 2,4 m | ||
Powierzchnia nośna | 13,3 m² | ||
Masa | |||
Własna | 375 kg | ||
Startowa | 550 kg | ||
Osiągi | |||
Prędkość maks. | 165 km/h | ||
Prędkość wznoszenia | 5 min 50 s na 2000 m | ||
Pułap | 4800 m | ||
Zasięg | 300 km | ||
Długotrwałość lotu | 2 h | ||
Dane operacyjne | |||
Uzbrojenie | |||
1 karabin maszynowy Lewis lub Vickers (7,7 mm) | |||
Użytkownicy | |||
Francja, Wielka Brytania, Belgia, Rosja | |||
Rzuty | |||
|
Nieuport 16 – francuski jednomiejscowy samolot myśliwski z okresu I wojny światowej.
Historia
Nieuport 16C1 stanowił wersję rozwojową doskonałego francuskiego myśliwca przełomu 1915/1916 roku – Nieuporta 11 Bébé. Samolot, oblatany na początku 1916 roku, był konstrukcją wytwórni Societe Anonyme des Establissements Nieuport pod kierownictwem inż. Gustawa Delage[1]. Zbudowany w koncepcji półtorapłata (płat dolny ma dużo mniejsze rozmiary niż górny) samolot był niemal identyczny z poprzednikiem - różnił się tylko zastosowaniem mocniejszego napędu - silnika rotacyjnego Le Rhône 9J o mocy 81 kW (110 KM)[2]. Choć samolot zyskał na prędkości, zastosowanie cięższego silnika źle wpłynęło na stabilność maszyny, która stała się „ciężka na nos”[3]. Odznaczał się też tendencją do przechyłów, co bez przerwy absorbowało pilota, jak również rozpędzał się nawet z wyłączonym silnikiem wskutek zwiększenia obciążenia powierzchni nośnej[4]. Konieczne stało się więc powiększenie rozmiarów płatowca, co doprowadziło do powstania kolejnego myśliwca - Nieuporta 17[3].
Konstrukcja
Był to jednomiejscowy dwupłat konstrukcji mieszanej[2]. Przednią część kadłuba stanowiła kratownica z rur stalowych, zaś tylną kratownica drewniana wzmocniona drutem[2]. Samolot był kryty w większości płótnem (jedynie osłonę silnika wykonano z aluminium)[2]. Boki samolotu płaskie, przekrój kadłuba trapezowy[2]. Płaty konstrukcji drewnianej (górny dwudźwigarowy, dolny jednodźwigarowy), o skosie krawędzi natarcia 3°30', o płóciennym pokryciu[2]. Drewniane słupki łączące płaty, wzmocnione drutami stalowymi, piramidka podtrzymująca płat górny nad kadłubem z rurek stalowych[2]. Lotki na płacie górnym, usterzenie płaskie o szkielecie z rurek stalowych, pokryte płótnem, poruszane za pomocą linek[2]. Brak tablicy przyrządów: w różnych częściach kabiny umieszczono busolę, zegar, obrotomierz i wysokościomierz[5]. Podwozie dwukołowe, amortyzowane sznurem gumowym, z tylną płozą ogonową[2]. Napęd stanowił 9-cylindrowy silnik rotacyjny Le Rhône 9J o mocy 81 kW (110 KM)[2]. Śmigło dwułopatowe, drewniane.
Uzbrojenie stanowił umieszczony nad górnym płatem karabin maszynowy Lewis kal. 7,7 mm (magazynek 47 naboi) strzelający ponad śmigłem (w samolotach użytkowanych w RFC w uchwycie Fostera), w części maszyn zastąpiony przez zsynchronizowany karabin maszynowy Vickers kal. 7,7 mm. Na niektórych egzemplarzach montowano też rakiety Le Prieur (jednorazowo 8 sztuk), służące do ataków na balony obserwacyjne i sterowce.
Służba
Myśliwców Nieuport 16 używało lotnictwo francuskie – Aéronautique Militaire pod wojskowym oznaczeniem Nieuport 16C1 począwszy od wiosny 1916 roku, jak również lotnictwo brytyjskie. Latał na nich między innymi brytyjski as myśliwski - Albert Ball, w 11. Dywizjonie RFC, na maszynach o numerach A126 i A134 (na tej ostatniej w dniu 2 lipca 1916 roku podczas jednego lotu zestrzelił 2 niemieckie samoloty rozpoznawcze: Roland C.II i Aviatik typu C[6][7]. Samolotem tego typu, wyposażonym w dwa nadskrzydłowe karabiny maszynowe Lewis, latał również w barwach lotnictwa belgijskiego (Aviation Militaire Belge) pilot Jan Olieslagers[8]. Samoloty te dostarczono również Rosji, gdzie podjęto nawet produkcję licencyjną (wyprodukowano jednak niewiele egzemplarzy)[9].
Służba w lotnictwie polskim
W polskich formacjach lotniczych w Rosji używano jednego egzemplarza (nr 4365) samolotu Nieuport 16C1 produkcji francuskiej, który został w grudniu 1917 roku włączony do wyposażenia 2. Polskiego Oddziału Awiacyjnego, podporządkowanego później II Korpusowi Polskiemu w Rosji pod dowództwem gen. Józefa Hallera. Samolot był używany do kwietnia 1918 roku, kiedy to pozostawiono go na lotnisku w Jassach[9].
Przypisy
- ↑ Goworek 1988 ↓, s. 37-38.
- ↑ a b c d e f g h i j Goworek 1988 ↓, s. 38.
- ↑ a b Goworek 1988 ↓, s. 40.
- ↑ Morgała 1997 ↓, s. 146.
- ↑ Goworek 1988 ↓, s. 39.
- ↑ Cooksley 1997 ↓, s. 18.
- ↑ Franks 2000 ↓, s. 6.
- ↑ Franks 2000 ↓, s. 69-70.
- ↑ a b Morgała 1997 ↓, s. 147.
Bibliografia
- Peter Cooksley: Nieuport Fighters in Action - Aircraft No. 167. Carroltown: Squadron/Signal Publications Inc., 1997. ISBN 0-89747-377-9.
- Norman Franks: Nieuport Aces of World War 1. Oxford: Osprey Publishing, 2000. ISBN 1-85532-961-1.
- Tomasz Goworek: Samoloty myśliwskie pierwszej wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1988. ISBN 83-206-0689-6.
- Zbigniew Jankiewicz, Julian Malejko: Samoloty i śmigłowce wojskowe - litery Ł-O. T. 12. Warszawa: Bellona, 1996. ISBN 83-11-08397-5.
- Andrzej Morgała: Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924. Warszawa: Lampart, 1997. ISBN 83-86776-34-X.
Linki zewnętrzne
- Sylwetka samolotu Nieuport 16 w serwisie «Уголок неба». airwar.ru. [dostęp 2023-06-26]. (ros.).
- p
- d
- e
Samoloty myśliwskie | |
---|---|
Samoloty bombowe |
|
Samoloty wielozadaniowe i szkolne |
|
Samoloty rozpoznawcze i lekkie bombowce | |
Wodnosamoloty i łodzie latające |
|
Konstrukcje prototypowe |
- p
- d
- e
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd be bf bg bh bi bj bk bl bm bn bo bp bq br bs bt bu bv bw bx by bz ca cb cc cd ce cf cg ch ci cj ck cl cm cn co cp cq cr cs ct cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie